Jest tylko jeden stan, stan świadomości lub przytomności w istnieniu. Trzy stany: jawy, śnienia i snu nie mogą być prawdziwymi. One pojawiają się i znikają. Prawdziwe istnieje zawsze. Na skutek długotrwałego nawyku uznajemy owe trzy stany za rzeczywiste. Stan zwyczajnej świadomości natomiast, nazywamy czwartym stanem – turiya.
*
Vidyaranya w dziesiątym rozdziale Panchadasi daje przykład światła umieszczonego na scenie w teatrze. Jest ono tam podczas spektaklu, oświetlając bez rozróżnienia wszystkich aktorów, grających królów, służących czy tancerzy. Jest ono tam przed spektaklem oraz po jego zakończeniu. Podobnie światło wewnętrzne nieprzerwanie oświetla umysł.
*
Nieprawdziwym jest twierdzenie, że w głębokim śnie jest się bliżej czystej świadomości niż w stanie jawy. Sen, śnienie i jawa są zwykłymi zjawiskami, zachodzącymi na podłożu Jaźni. To również jest stan zwykłej świadomości. Czy ktokolwiek, kiedykolwiek może przebywać z dala od swej Jaźni.
*
Nie ma różnicy pomiędzy śnieniem a jawą. Ponieważ stan jawy trwa dłużej, wymyśliliśmy, że jest to nasz prawdziwy stan – rzeczywistość.
*
Przypuśćmy, że najadłeś się przed położeniem się spać. Mimo to, w trakcie snu odczuwasz głód. Tak długo, jak długo śpisz, twoje uczucie głodu jest rzeczywiste. Tylko kiedy obudzisz się, odkryjesz, że twój problem jest nieprawdziwy. Głód we śnie musi być zaspokojony poprzez jedzenie ze snu. Nie możesz ze sobą mieszać stanu snu i jawy. Podobnie, dopóki nie osiągniesz stanu realizacji i nie przebudzisz się z iluzorycznego zjawiskowego świata, będzie on wydawał się rzeczywistym.
*
Jeśli jakiś dobroduszny człowiek mówi Niech wszyscy ludzie na świecie dostąpią realizacji. Nie ma znaczenia to, że ja jej nie osiągnę, ważnym jest, że mogę pomóc innym, sytuacja podobna jest do postawy osoby w stanie śnienia, która mówi Niech wszyscy z mojego snu obudzą się przede mną. Takie zachowanie jest nie mniej absurdalne od postawy uprzejmego, dobrodusznego filozofa.
*
Przeszkodami w trwaniu w Jaźni z jednej strony są czynniki rozpraszające uwagę (obiekty zmysłowe, pragnienia i skłonności), a z drugiej strony sen.
*
W niektórych książkach sen uważany jest za pierwszą przeszkodę do osiągnięcia samadhi i przepisuje się różne środki zaradcze, aby go przekroczyć.
*
Nie rozumiem, dlaczego ludzie obawiają się stanu, w którym zanikają wszystkie myśli. Wszak codziennie doświadczają go w trakcie snu. Nie ma umysłu
i myślenia podczas snu. Dopiero kiedy ktoś obudzi się, mówi Dobrze spałem.
*
Ograniczenia istnieją tylko w umyśle. Czy odczuwasz je w czasie głębokiego snu? Różnica między jawą i snem występuję ze względu na umysł. Nie ma umysłu we śnie, podczas gdy teraz jest on aktywny.
*
To, co musimy uczynić, to przenieść stan głębokiego snu do stanu jawy, aby uzyskać stan przytomnego snu.
*
Stany głębokiego snu, jawy i śnienia są stanami ego. Jaźń jest świadkiem ich wszystkich. Jaźń przewyższa je. Ta świadomość musi zostać odnaleziona.