(…) 3. Rozwój tradycji związanej z Janem Chrzcicielem
W tradycji bizantyjskiej za miejsce urodzenia Jana Chrzciciela uznano Ain Kerem (En Kerem, Ain Karim) osiedle położone 8 km od Jerozolimy (dzisiaj jest to dzielnica Jerozolimy) . Identyfikowano go z tekstem Łukasza, który wspomina tylko, że „Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [pokoleniu] Judy. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę” (Łk 1,39–40). Osiedle to identyfikowane jest jako Bet Haccerem (tekst grecki) z Księgi Jozuego (15,59). Badania archeologiczne potwierdzają, że ono było zasiedlone bez przerwy od epoki brązu (od ok. 2000 przed Chr.), jednak ważne pozostałości pochodzą z okresu bizantyjskiego . W VI w. powstała tradycja, która umiejscawiała tutaj dom Zachariasza i Elżbiety, rodziców Jana Chrzciciela. Pielgrzym Teodozjusz (530 r.) ocenia odległość z Jerozolimy na 5 mil, natomiast kalendarz Kościoła jerozolimskiego z VII–VIII w. przy wymienianiu pielgrzymek do sanktuariów podaje: „28 sierpnia w wiosce Enquarium w kościele sprawiedliwej Elżbiety obchodzi się jej pamiątkę” . Tradycja ta rozwinęła się w XII wieku. Teren ten należał początkowo do zakonu szpitalników a następnie do templariuszy (1166 r.). W tym czasie wydarzenia ewangeliczne powiązano z dwoma oddzielnymi sanktuariami: kościołem św. Jana Chrzciciela na terenie wioski, poświęcony Zachariaszowi i narodzeniu Jana Chrzciciela (obecnie wskazuje się pielgrzymom grotę narodzenia Jana Chrzciciela) i kościołem Nawiedzenia – na górze nad osiedlem, upamiętniającym odwiedziny Maryi u św. Elżbiety . W tym ostatnim również odkryto pozostałości groty z okresu bizantyjskiego. Łączono ją z legendą z II wieku, mówiącą, że w tym miejscu przebywał mały Jan Chrzciciel podczas rzezi niewiniątek (Mt 2,16). „Elżbieta natomiast, usłyszawszy, że poszukują Jana, wzięła go i udała się w krainę górzystą, i rozglądała się wokoło, gdzie by go ukryć, i nie było tam miejsca ukrytego. Wtedy westchnąwszy, rzekła «Góro Pańska, przyjmij mnie, matkę wraz z dzieckiem». Elżbieta nie mogła odejść przejęta lękiem. I nagle góra rozstąpiła się i przyjęła ją” .
W okolicy Ain Kerem na zachód od osiedla, znajduje się także tzw. Pustkowie św. Jana. Miejsce to nawiązuje do słów Ewangelii Łukasza, gdzie o synu Zachariasza i Elżbiety mówi się tak: „Chłopiec zaś rósł i wzmacniał się duchem, a żył na pustkowiu aż do dnia ukazania się przed Izraelem” (Łk 1,80). Jest tam grota przekształcona w kaplicę, w której według tradycji miał mieszkać Jan, znajduje się źródło, z którego miał pić wodę. Teren ten należy do franciszkanów z Kustodii Ziemi Świętej, którzy w roku 1924 wznieśli tu niewielki klasztor . Właśnie ta mało precyzyjna pod względem topograficznym wzmianka z Ewangelii św. Łukasza, która mówi o dorastaniu Jana Chrzciciela na pustkowiu, stała się impulsem do różnych spekulacji na temat miejsca i działalności Jana w okresie poprzedzającym rozpoczęcie misji. Ewangelista zaznacza jednak wyraźnie, że miało to trwać „aż do dnia ukazania się przed Izraelem”, rozumianego jako rozpoczęcie misji głoszenia orędzia i udzielania chrztu nad Jordanem.